Suriye’de siyasi istikrarlar yine oluşurken, iş dünyasının gözü Mart 2025’te yapılacak seçimlerde.
DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi, “Telefonlarım hiç susmuyor. Türk şirketlerinin yanı sıra Avrupa ve Uzak Doğu’dan da firmalar, Suriye’de hangi adımları atabileceklerini öğrenmek için daima arıyor. Mart seçimlerinin akabinde kıymetli yatırım haberleri alacağız. Şu an bir market zincirimiz bölgede hazırlık yapıyor. Ayrıyeten Şanlıurfa ve Gaziantep üzere kentlerimiz, yabancı firmalar için Suriye operasyonlarının merkezi olabilecek potansiyele sahip” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE, DOĞAL PARTNER OLARAK ÖNE ÇIKIYOR
Suriye’de Esad rejiminin sona ermesinin akabinde başlayan tekrar yapılanma sürecinde, siyaset ve iktisat paralel bir biçimde ilerliyor. Türkiye, coğrafik yakınlığı ve güçlü bağları nedeniyle “doğal partner” olarak öne çıkıyor. Kamu tarafında, bilhassa güç ve altyapı üzere alanlarda çeşitli bakanlıklar faal rol üstlenmek için kapsamlı bir yol haritası hazırlarken, özel kesimde de dikkat çeken bir hareketlilik gözlemleniyor.
DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi, “Türkiye, Suriye’nin doğal partneri pozisyonunda. Ülkemizde 14 yıldır yaşayan büyük bir Suriyeli nüfus bulunuyor. Bu süreçte bir jenerasyon bizimle büyüdü ve bu durum, Türkiye’nin ‘soft power’ yani yumuşak güç olarak öne çıkan en büyük avantajı” formunda kıymetlendirdi.
TİCARET HACMİ 2 MİLYAR DOLARA ULAŞTI
2011’de Türkiye’ye birinci Suriyeli mülteci kafilesinin geldiği periyotta iki ülke ortasındaki ticaret hacminin 250 milyon dolar olduğunu hatırlatan DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi, bugün bu sayının 2 milyar dolara yükseldiğini belirtti. Özçörekçi, “Bu artış, lojistik avantajlarımız ve işbirliği potansiyelimizin bir sonucudur. Türkiye’de Suriyelilere ilişkin 15 binden fazla işyeri faaliyet gösteriyor. Bu işletmelerin birçok besin, dokumacılık ve makine dallarında yer alıyor. Ayrıyeten Türkiye’de çok sayıda Türkçe konuşan Suriyeli nüfus oluştu. Bu kültürel yakınlık, iki tarafın da birbirini daha uygun tanımasını sağladı. Lojistik olarak da bölgeye baktığınızda Türkiye’den daha âlâ bir alternatif yok” dedi.
Türk iş insanlarının Zeytin Kolu üzere bölgelerde bir müddettir faal olduklarını vurgulayan İbrahim Fuat Özçörekçi, mevcut durumu şu sözlerle özetledi:
“Gıda, plastik, demir-çelik ve inşaat üzere dallarda bölgede hali hazırda faaliyetler sürdürülüyor. Son üç yıldır ise hududa yakın bölgelerde küçük sanayi siteleri kurulmaya başlandı. Bu, hem ekonomik kalkınmaya hem de işbirliği potansiyelinin artmasına değerli bir katkı sağlıyor.”
SEÇİM HEYECANI
Yeni Suriye’de Türkiye için lojistik koridorların açılmasının büyük değer taşıdığını vurgulayan İbrahim Fuat Özçörekçi, Körfez ülkelerine uzanan TIR koridorunun yine faaliyete geçeceğini belirtti. Bu gelişmenin yatırımcılar ortasında büyük bir heyecan yarattığını söz eden Özçörekçi, “Şu an biraz sabırlı olmak gerekiyor. Öncelikle Suriye ekonomisindeki iyileşmeleri gözlemlemek değerli. Mart ayında yapılması planlanan seçimler konuşuluyor. Bu süreçte çabuk etmeden adım atmak en gerçek yaklaşım olacak” değerlendirmesinde bulundu.
HER BÖLÜMDEN AĞIR İLGİ
8 Aralık’taki gelişmelerin akabinde bölgede yatırım fırsatlarının daha da cazip hale geldiğini belirten İbrahim Fuat Özçörekçi, bu süreçte telefonlarının susmadığını tabir etti. Özçörekçi, “Yatırımcılar sık sık ‘Ne vakit gitmeliyiz, hangi yolları kullanmalıyız, ticaret ne kadar inançlı?’ üzere sorular soruyor. Şu an bankacılık alanında da çalışmalar yürütülüyor. Daha evvel ekseriyetle transferler PTT şubeleri üzerinden gerçekleşiyordu” dedi.
Türkiye’nin, Katar ile birlikte Suriye’de büyükelçilik açan birinci ülkeler ortasında yer almasının kıymetli bir avantaj sağladığını vurgulayan Özçörekçi, ilginin kesim sonu tanımadığını belirtti:
“Telekomünikasyondan besine kadar her daldan yatırımcılar arıyor. DİK de bu bahiste bir hazırlık yapıyor. Hatta sıradan Suriyeli vatandaşlar bile bana gelip sorular soruyor. Onlar da geri dönme konusunda istekli. Bir kuşak Türkiye’yi görerek büyüdü. Bu, Türkiye’nin soft power gücünü alana gerçek yansıtması gereken bir fırsat.”
BAYİLEŞME SÜRECİ BAŞLADI’
DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi’nin aktardığına nazaran, Suriye’de yatırım hareketliliği sürat kazandı.
İşte öne çıkan gelişmeler:
Elektronik Dalı: Türkiye’nin önde gelen televizyon ve küçük eşya üreticilerinden Onvo, Suriyeli bayilerini süratle aktive etti ve bayileşme sürecine başladı.
Perakende: Büyük bir market zinciri, Suriye’de market ağlarının kurulmasına öncülük ediyor. Şu an alanda çalışmalar yürütüyorlar.
Tekstil: LC Waikiki bölgede önemli hazırlıklar yapıyor. Bu teşebbüs, öbür hazır giysi markaları için de bir fırsat kapısı olarak görülüyor.
Demiryolları: Bir Türk heyeti, eski demiryolu ağının tekrar organize edilmesi üzerine çalışmak için Suriye’ye gitti. Bu proje, 2009 yılında planlanmış ve artık tekrar canlandırılmaya hazırlanıyor.
Havacılık Türk Hava Yolları’nın uçuşlarını tekrar başlatması ekonomik hareketliliği artıracak. THY, birebir vakitte ekonomik bir elçi misyonu üstlenerek bölgedeki pek çok dalı harekete geçirecek.
Yabancı Yatırımlar: Avrupa ve Uzak Doğu’dan firmalar Türk ortaklarla işbirliği için temas kurmaya başladı. Özçörekçi, bir havacılık firmasının Türk ortak aradığını belirtti.
Lojistik Merkezler: Gaziantep, Hatay, Kilis ve Şanlıurfa üzere hudut vilayetlerinin lojistik üs haline gelmesi bekleniyor. Özçörekçi, hiç gelmeyen yabancı firmaların bile Şanlıurfa’da ofis açma ihtimaline dikkat çekiyor.
Bu hareketlilik, Suriye ile Türkiye ortasındaki ekonomik bağların güçlenmesine yer hazırlıyor.