Tahran’da, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Reisi ile üç ülkenin heyetlerinin katıldığı tepe saat 20.50’de başladı.
Erdoğan, tepede açıklamalarda bulundu. Tepe sırasında açıklamalarda bulunan Erdoğan, “Terör örgütleriyle gayretimiz her daim sürecek. Terör odaklarını Suriye’den atmaya kararlıyız. Bölgenin geleceğinde bölücü terör örgütlerine yer yok” dedi.
Erdoğan ayrıyeten, “Sözler yaralara derman olmuyor. PKK-YPG ögelerinin hududumuzdan en az 30 km öteye çekilmesi gerek. Vaktinde yapılan mutabakatların gereğidir. Lakin bunlar hala gerçekleşmemiştir. İdlib’teki ateşkesin ihlal edilmemesi önemlidir” halinde konuştu.
“Bu sürecin nasıl hızlandırılabileceğini ve nasıl adımlar atılabileceğini istişare edeceğiz. Suriye halkının gereksinimlerinin kesintisiz idame ettirilmesi hepimiz için öncelik taşıyor. Fakat yalnızca kelamlar yaralara derman olmuyor” diyen Erdoğan şöyle devam etti:
- Terör örgütlerinin hudutlarımızdan büsbütün 30 km öteye çekilmesi vaktinde yapılması. Tel Rıfat ve Münbiç terör yatağı haline dönüşmüştür. Terör yuvalarının temizlenmesi çoktan gelmiştir. Anayasa Komitesi çabalarımız sonucu faaliyete geçmiş bugüne kadar 8 kez toplanmıştır. Önümüzdeki hafta yapılması planlanan 9. toplantının ertelenmesi üzücüdür. Unutmayalım ki Anayasa Komitesi’nin başarısızlığı Astana sürecinin başarısızlığı olarak görülmektedir. Toplantı, BM’nin kolaylaştırıcılığıyla BM merkezlerinden birinde görüşülerek sağlanmalıdır. Rejimin hali ise birlikte başlattığımız bu süreci baltalamaktadır. Bu tablo karşısında süreci canlandırmamız kuraldır. Astana süreci öncü rolünü kaybetmemelidir.
- Rejim nezdinde gereken telkinlerde bulunacağınıza inanıyorum. İdlib’de biraz da olsa sükunet varsa bu Astana sürecinin sonucudur. İdlib’deki ateşkesin ihlal edilmemesi bu bakımdan kıymetlidir. Bilhassa sivil yerlerini gaye alan akınlar süreci baltalıyor. Sizlerin İdlib’deki terör odaklarından kaynaklanan tasalarınızı anlıyoruz. Şehitler verme kıymetine kararlılıkla sürdürüyoruz. Türkiye 3.7 milyon Suriyeli kardeşimizi süreksiz olarak konuk etmektedir. Suriyelilerin topraklarına huzurla, inançla onurlu dönüşü temin edilmelidir. Terörden temizlediğimiz bölgelere Türkiye’den 500 binden fazla Suriyeli döndü. Siyasi tahlilde ilerleme kaydedilmesi dönmek isteyenlerin makus muameleye maruz kalmayacakları geri dönüşler için değerlidir. Heyetlerimizin bu mevzuda istişarelerini artırması yönündeyim. Bu krizi biz çıkarmadık, külfetinin de bize yüklenmesi yanlışsız değildir.
PUTİN: GÖRÜŞMELERİN İLERLEMESİ ÇOK ÖNEMLİ
Zirvede konuşan Rusya Devlet Lideri Putin ise, “Üçlü görüşmelerin ilerlemesi de çok değerli. Suriye konusundaki diyaloglarımızla, Suriye halkının kendi inisiyatifiyle karar almasını sağlamamız lazım” tabirini kullandı.
REİSİ: SURİYE’DE TAHLİL ASKERİ MÜDAHALE DEĞİL DİPLOMASİDİR
Zirvede konuşan İran Cumhurbaşkanı Reisi şu sözleri kullandı:
- Suriye’de tahlil askeri müdahale değil tek tahlil yolu diplomasidir. Askeri müdahale sorunu artırır. Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve ulusal egemenliğinin korunması ile Suriyeliler ortasındaki siyasi tahlilin sağlanması gerektiğini vurguluyoruz.
- Siyonist rejimin Suriye topraklarını yok sayarak kimi haklarını elinden alması bu istikrarsızlığı arttırmaktadır. Memleketler arası hukuku da birebir formda yok saymaktadır. Umut ediyorum ki bu toplantımızda yapan kararlar alınsın ki Suriye’deki istikrar geri dönsün.