Bayanlar ortasında hayli yaygın olan rahim ağzı kanserinden yüzde 100 oranında düzgünleşme sağlanabiliyor. Rahmin içinde daima kalınlaşıp adet periyodunda bedenden atılan endometrium hücrelerinin olağandışı biçimde bölünmesiyle ortaya çıkan bu kanser, erken evrede belirti göstermezken, ileri evrede ise kanama, makûs kokulu ve kanlı akıntı, kasık ağrısı, bel ağrısı ile öne çıkıyor. 2020 yılında yaklaşık 604bin yeni rahim ağzı kanseri tanısı konulduğunu belirten Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Nazlı Topfedaisi Özkan, “Aynı yıl 342 bin kişi bu kansere bağlı olarak ömrünü yitirdi. Yeni teşhis alan ve ölümlerin neredeyse yüzde 90’ının düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşti. Meğer ki rahim ağzı yüzde 100 önlenebilir tek kanser çeşidi ve erken evrede büsbütün iyileşiyor” dedi.
HPV’YE DİKKAT!
Rahim ağzı kanserinin yüzde 95’ten fazlası HPV virüsünden kaynaklanırken, “HPV temel olarak cinsel ilgi ile bulaşan ve birinci temastan sonra enfeksiyon yapabilen bir virüs. Bu enfeksiyon sıklıkla hiçbir bulgu vermiyo. Daha çok birkaç ay içinde, yüzde 90’ı ise 2 yıl içinde bir müdahale olmaksızın temizlenen bu virüsün küçük bir kısmı kalıcı enfeksiyona dönüşebiliyor. Bu enfeksiyon ise rahim ağzı kanserine yol açan hücresel değişikliklere sebep oluyor. HPV’nin kalıcı enfeksiyon yapmaması için sigara içmemek yahut sigarayı bırakmak kıymet taşıyor. Kanser hadiselerinin neredeyse .yüzde 70’inde HPV tip 16 ve 18 sorumlu” diye açıkladı.
9’LU AŞI ÜLKEMİZDE YAPILIYOR
HPV ile gayrette geliştirilen 9’lu aşının bu yıl itibariyle ülkemizde de uygulanmaya başladığını hatırlatan Özkan, “HPV aşıları yeni enfeksiyonu önlerken, mevcut enfeksiyonu tedavi etmiyor. Bu aşılar en çok HPV’ye maruz kalmadan evvel tesir gösteriyor. Aşı 11-12 yaş ortası tüm kız ve erkek çocuklara önerilmekle birlikte, aşılamaya 9 yaşında başlamak gerekiyor. 15 yaş altı 2 doz, 15 yaş üstü ise 3 doz aşı aşı tavsiye ediliyor. Aşılama kız ve erkeklere 26 yaşına kadar önerilirken, daha evvel aşı yaptırmamış bayanlar 45 yaşına kadar aşılanabiliyor” tabirlerini kullandı.
DSÖ’DEN 90-70-90 HEDEFİ
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) rahim ağzı kanserinin ortadan kalkması için 2030 sonuna kadar 90-70-90 kuralını hedefliyor. Bu çerçevede 15 yaş altı kız çocuklarının yüzde 90’ının aşılanması, 35 yaşında ve 45 yaşında bayanların yüzde 70’inin bir kere taranması ve rahim ağzında lezyon ve kanser olan bayanlarının yüzde 90’ının tedavi edilmesi amaçlanıyor.
HER YIL SİSTEMLİ MUAYENE KOŞUL
Ocak ayı Rahim Ağzı Kanseri farkındalık ayı çerçevesinde değerlendirmelerde bulunan Özkan, “Bu farkındalık ayında rahim ağzı kanserinin büsbütün önlenebilir ve erken teşhis ile tedavi edilebilir bir kanser olduğunun altını tekrar çizmek istiyorum. Uygun olan herkesin HPV aşısı yaptırması, ve bayanların her yıl tertipli jinekolojik muayeneye başvurmaları büyük değer taşıyor” diye konuştu. Rahim ağzı kanseri için ana tarama testleri Pap testi (Pap smear) ve HPV testi olurken, Pap testi hücre değişiklikleri araştırıırken, HPV ise HPV virüsünü arıyor.
TESPİT EDEN NOBEL ALDI
1886 yılında rahmin serviks olarak isimlendirilen alt kısmında gerçekleştiğini hatırlatan Özkan, “Ardından 1940’ların ortalarında, Dr. Papanikolaou’nun geliştirdiği ve rahim ağzından alınan bir sürüntü ile kanser yahut kanser öncülü hücrelerin belirlenebildiği ‘Pap smear’ testi kanser tarama metodu olarak uygulanmaya başlandı. 1970’lerin sonunda ise rahim ağzı kanserinin ve genital siğillere sebep olan HPV DNA’sı tespit edildi. Bilim insanı Harald zur Hausen bu keşfiyle Nobel mükafatı aldı. Sonrasında yıllar içinde daima araştırma ve geliştirme yoluyla, rahim ağzı kanserine neden olduğu bilinen esas HPV tipleri için testler ve aşılar geliştirildi” halinde konuştu.