İran, ABD ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki İran nükleer anlaşmaya geri dönüş müzakereleri aylar sonra yeniden Avusturya’nın başkenti Viyana’da başladı. İran basınında yer alan haberlere göre, İran’ın baş müzakerecisi Ali Bakıri Kani, AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora ile bir araya geldi. Diğer görüşmelerde de olduğu gibi ABD, İran ile doğrudan müzakere etmeyecek. Taraflar bunun yerine Mora aracılığıyla konuşacak.
“BEKLENTİLERİMİZ KONTROL ALTINDA”
ABD’nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Beklentilerimiz kontrol altında” ifadelerini kullandı. Mora ayrıca görüşmelerde Moskova’yı temsil eden Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mikhail Ulyanov ile de görüşme gerçekleştirdi. Ulyanov tarafından yapılan açıklamada, “Her zaman olduğu gibi, kalan sorunların üstesinden gelmenin yolları ve yöntemleri hakkında açık, pragmatik ve yapıcı bir görüş alışverişinde bulunduk” denildi. Ulyanov ardından Kani ile de bir araya geldi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani dün yaptığı açıklamada, İran’ın Baş müzakereci Ali Bakıri Kani ve heyetinin Viyana’ya gideceğini söyleyerek, nükleer müzakerelerin yeniden başlayacağını duyurmuştu. Görüşmelerin AB koordinatörlüğünde devam edeceğini kaydeden Kenani, “Bu görüşmelerde tarafların müzakerelere ilişkin son teklifleri değerlendirilecek. Halkımızın çıkarlarını gözeten ve koruyan bir anlaşma için hazırız” demişti. Kenani, “Anlaşmaya taraf olan diğer ülkeler müzakerelerde gerçekçi bir yaklaşım sergiler ve karar alırlarsa hızlı ilerleme kaydedebiliriz” ifadelerini kullanmıştı.
İran ile ABD arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmaya geri dönüş için yapılan nükleer müzakerelerde, ABD yönetiminin anlaşmaya ilişkin son teklifi görüşülecek. Son olarak Katar’da yapılan nükleer müzakereden sonuç çıkmamış ve ABD yönetimi İran’ı siyasi karar almamakla suçlamıştı. Nükleer anlaşmaya geri dönmeye hazır olduğunu belirten İran yönetimi ise ABD’den anlaşmanın yeniden ihlal edilmeyeceğine ilişkin garanti istiyor.
NÜKLEER ANLAŞMAYA DÖNÜŞ MÜZAKERELERİ
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran arasında 2015 yılında “Kapsamlı Ortak Eylem Planı” adı verilen ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren anlaşma imzalanmıştı. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018 yılında tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş, İran yönetimi de nükleer faaliyetlerini anlaşma öncesine döndürmüştü. Bunun üzerine ABD yönetimi, İran’ı ağır ekonomik yaptırımlarla hedef almıştı. Nükleer anlaşmaya dönüş için Avusturya’nın başkenti Viyana’da Nisan 2021’de İran, Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya arasında müzakerelere başlanmıştı. ABD Başkanı Joe Biden’ın Kasım 2021’de göreve başlamasıyla ABD’nin de anlaşmaya dönmesi için görüşmeler yürütülüyordu. Ancak müzakereler, geçtiğimiz Mart ayında farklı nedenlerle durdurulmuştu.