Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Dünyadaki en büyük ve büyüleyici tabiat olaylarından biri, Christmas Adası’nın kırmızı yengeç göçüdür. Bu harika olay, milyonlarca kırmızı yengecin ormanlardan kıyılara hakikat yaptığı toplu bir seyahati kapsıyor. Her kasım ve aralık ayında yaşanan bu büyük göç, bilim insanları, doğaseverler ve turistler için unutulmaz bir tecrübe sunuyor.
Christmas Adası, tropikal yağmur ormanları ve kristal berraklığındaki kıyılarıyla Avustralya’nın kuzeyinde yer alan bir cennet kesimidir. Lakin adanın en büyük cazibesi, hayatın döngüsünü süper bir senfoni üzere ortaya koyan kırmızı yengeçlerdir. Yaklaşık 120 milyondan fazla kırmızı yengecin yaşadığı bu ada, dünyanın hiçbir yerinde göremeyeceğiniz bir görünüme mesken sahipliği yapıyor. Yıl boyunca kendi ömür alanlarında sessizce varlığını sürdüren bu yengeçler, yağmur mevsiminin gelişiyle birlikte büyük bir hareketlilik içine giriyor.
YOLLARI TRAFİĞİ BİLE KAPATIYOR
Bu toplu göçün başlangıç noktaları, adanın ağır ormanlarıdır. Nemli toprak, yengeçlerin seyahati için uygun kaideleri yaratır. Yüz binlerce yengeç, ormandaki yuvalarından çıkarak kıyıya gerçek akmaya başlar. Bu seyahat, yollarından çıkan otomobilleri, manileri ve güçlü araziyi hiçe sayarcasına devam eder. Yengeçlerin birtakımı mahzurları aşar, birtakımı tünellerden geçer. Adada, bu büyük tabiat olayını korumak için özel köprüler, tüneller ve yollar inşa edilmiş durumda. Göç sürecinde, adanın ekosistemine büyük katkılar sağlanıyor. Yengeçler, ormandan kıyıya yanlışsız yaptıkları seyahatte besin unsurlarını taşıyarak bitki örtüsü ve öteki canlılar için hayati bir döngüye hizmet ediyorlar. Yengeçlerin taşıdığı organik hususlar, kıyıya ulaştıklarında ayrışarak toprağın verimliliğini artırıyor. Tıpkı vakitte bu göç, adanın yırtıcı kuşları ve öbür hayvanları için bir besin kaynağı sağlıyor.
Ancak bu göç, yalnızca ekosistem üzerindeki tesiriyle değil, görsel şaşırtıcılığıyla da dikkat cazibeli. Birçok turist ve doğasever, kırmızı yengeçlerin göçünü izlemek için adaya akın ediyor. Bu harika olay, ada turizmine de büyük bir canlılık katıyor. Adanın turizm yetkilileri, göç döneminde ziyaretçilere özel çeşitler düzenleyerek bu tabiat olağanüstüsünü daha yakından tanıma fırsatı sunuyor.
Göç sırasında yolların birtakım kısımları trafiğe kapatılarak yengeçlerin güvenliği sağlanıyor. Yollar üzerinde yer alan ikaz tabelaları ve istekli gruplar, hem yengeçlerin hem de ziyaretçilerin güvenliğini sağlamada değerli bir role sahip. Bu cins tedbirler, Christmas Adası’nın bu eşsiz ekosistemini müdafaa konusundaki kararlılığını gösteriyor.
İlk bakışta kolay bir hareket üzere görülen bu göçün arkasında karmaşık bir tabiat senaryosu yatıyor: Üremek. Seyahatin son evresine ulaşıldığında, erkek ve dişi yengeçler kıyıda buluşuyor. Erkek yengeçler, dişiler için yuvalar kazır ve bu yuvalar göçün tahlil noktasıdır. Akabinde dişiler, yumurtalarını bırakmak üzere denize yanlışsız son bir seyahate çıkıyor.
ZORLU BİR SÜREÇ BAŞLIYOR
Dışarıdan bakan bir gözlemci için bu sahne, yalnızca hayatta kalma uğraşının bir görünüşü üzere algılanabilir. Lakin gerçekte, yengeçlerin bu hareketi tabiatın büyük döngüsünün bir parçasıdır. Dişi bir yengecin 100 bine kadar yumurta bırakabileceğini bilmek, bu büyük göçün neden bu kadar hayati olduğunu anlamaya yardımcı oluyor. Fakat yumurtalardan çıkan yavruların birçok, hem denizde hem de ormanda şiddetli bir hayatta kalma savaşıyla karşı karşıya kalıyor.
Göçün son evresinde, yumurtaların denize bırakılması büyüleyici bir imaj oluşturuyor. Gelgitlerin hafiflediği ve ayın küçülmeye başladığı devirde, dişi yengeçler kıyıya ulaşıyor. Yumurtalar, çabucak suya bırakılıyor ve birkaç dakika içinde çatlıyor. Fakat bu noktada yavrular için kuvvetli bir süreç başlıyor. Deniz akıntıları, yırtıcı balıklar ve öteki tehlikeler, hayatta kalmayı zorlaştırıyor. Larvalar, birkaç hafta denizde geçirdikten sonra hayatta kalanlar, karaya ulaşıyor ve ormana yanlışsız minik bir göç böyece başlıyor.