Amacı, özel yetenekli öğrencileri desteklemek olan Bilim Sanat Merkezleri (BİLSEM) bilhassa son yıllarda velilerin gözdesi. Bu yüzden ilkokul 1,2 ve 3’üncü sınıflarda okuyan birtakım öğrenciler, özel kurslar ya da öğretmenlerle ağır tempoda çalışıp BİLSEM kıymetlendirme sürecine hazırlanıyor. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. Mustafa Otrar ise bu bahiste velileri uyarıyor: “BİLSEM’ler de özel eğitime muhtaçlığı olan öğrencilere dayanak hizmeti sunuluyor. Hasebiyle burası öğrenciler için bir etiket değil, muhtaçlıklarını karşılayan bir merkez.”
BİLSEM’lerde öğrencilere ders dışı saatlerde ilgi alanları ve okul müfredatları göz önünde bulundurularak hoş sanatlar, yaratıcı müelliflik, drama, yapay zeka, yabancı lisan, arkeoloji, kent kültürü ve gibisi alanlarla eğitim programları uygulanıyor. 81 vilayetteki 371 BİLSEM’de 110 bin 730 özel yetenekli öğrenci eğitim alıyor. Bu öğrencilerin 89 bin 268’i genel zihinsel yetenek, 11 bin 564’ü fotoğraf ve 9 bin 898’i müzik alanında çalışma yapıyor.
SINAV DEĞİL 3 BASAMAKLI DEĞERLENDİRME
Öğrenciler BİLSEM’de eğitim alabilmek için 3 basamaklı bir kıymetlendirme sürecinden geçiyor. Bu sürecin birinci evresini çocuğun okul öğretmeninin değerlendirmesi oluşturuyor. Akabinde öğrenciler, vilayet ulusal eğitim müdürlükleri tarafından oluşturulan kurul tarafından tablet bazlı genel bir imtihana giriyor. Üçüncü evrede ise kişisel kıymetlendirme yapılıyor. MEB’in belirlediği merkezlerde milletlerarası geçerliliği olan testler uygulanıyor. Müzik ve fotoğraf alanlarında farklı kriterler bedellendiriliyor. Örneğin çocuğun güzel fotoğraf yapması kadar perspektif müşahedesine de bakılıyor. Öğrenciler 2’nci sınıf itibariyle BİLSEM’de eğitim almaya başlıyor ve lise sona kadar devam edebiliyorlar.
ÜSTÜN YETENEK HARİKALIK MANASINA GELMİYOR
Son vakitlerde eliler ortasında BİLSEM eğitimi bir trende hatta bir yarışa dönüştüğü için 21 Aralık – 23 Şubat tarihleri ortasında yapılacak ön kıymetlendirme öncesinde ilkokulda okuyan çocuğunu özel derslerle BİLSEM kıymetlendirme sürecine hazırlayan velilerin sayısında bir artış gözleniyor. Doç. Dr. Mustafa Otrar’a göre aslında sorun da tam burada başlıyor. Zira BİLSEM’ler herkese nazaran eğitim veren kurumlar değil. Hasebiyle özel öğrenciler için oluşturulmuş bir programa kaydolan ve o alanda güçlü olmayan çocuklar kıymetlendirme sürecini özel derslerle geçseler bile bir vakit sonra başka özel yetenekli çocuklar ortasında kendilerini geride kalmış ve özgüvensiz hissediyorlar. Bu nedenle aileleri uyaran Doç. Dr. Otrar şunları söylüyor:
“Özel eğitim olarak isimlendirdiğimiz durumda gayemiz çocuğun var olan muhtaçlığına karşılık vermek. Şayet yeteneği üstünse BİLSEM üzerinden çocuğun eğitsel muhtaçlıklarını gidermeye çalışıyoruz. Burada değerli olan öğrencinin akranlarından değerli seviyede farklı olması. Çocuğun özel yetenekli olması kusursuz bir şey üzere algılanıyor. Aslında bu yanlış. Zeka ile akademik muvaffakiyet ortasında direkt bir bağ yok. Fakat BİLSEM eğitimi birtakım ebeveynler tarafından yüksek statü üzere algılanıyor. İşin aslı özel yetenekli çocukların davranış sorunları, içsel çatışmaları, etraflarına ahenk sağlama üzere kendilerine mahsus sıkıntıları olabiliyor. Yani bu çocuklar için her şey mükemmel değil. Burada çocuğun sağlıklı gelişmesi için özel bir çalışma yapılıyor.
ÖZEL YETENEKLİ OLMAK CAZİP GÖSTERİLİYOR
Bu ‘özel yetenek etiketi’ kimi aileler tarafından farklı algılanıyor. Son vakitlerde artan özel öğretmenler ve internet üzerinden çalışma yapan kurs görünümlü oluşumlar da insanların bu algısını sömürüyor. Ailelerin bu husustaki beklentilerini körükleyip, kandırıyorlar. Birçoğuna tüzel sürecimizi başlattık. Aileleri de bu hususta bilgilendirmeye çalışıyoruz. Zira yani yetenek kalıtsal kökenlidir, ekleme yahut çıkarma yapılmaz. Bu yüzden mecburî olmadıkça 4’üncü sınıftan sonra tanılama yapmıyoruz.”
BİLSEM TAKVİMİ
21 Aralık 2024-23 Şubat 2025: Ön kıymetlendirme uygulamaları
28 Şubat 2025: Ferdi kıymetlendirme uygulamalarına katılmaya hak kazanan öğrencilerin ilan edilmesi
03-07 Mart 2025: Ön kıymetlendirme sonuçlarına itiraz müracaatlarının alınması
10-21 Mart 2025: Kişisel kıymetlendirme uygulama randevularının oluşturulması
14 Nisan- 27 Haziran 2025: Kişisel kıymetlendirme uygulamalarının yapılması
4 Temmuz 2025: Kayıt hakkı kazanan öğrencilerin ilan edilmesi
7- 11 Temmuz 2025: Ferdi kıymetlendirme uygulama sonuçlarına itiraz müracaatlarının alınması
28 Temmuz- 29 Ağustos 2025: BİLSEM’de eğitim almaya hak kazanan öğrencilerin kayıt süreçlerinin gerçekleştirilmesi