Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de, şubat vadeli kontratlarda megavatsaat başına gaz fiyatı 31 Aralık 2024’te 48,9 avrodan kapandı.
Fiyatlar bugün 50,7 avro düzeyinden açılırken, TSİ 13.00 civarında megavatsaat başı 49 avrodan süreç görüyor.
Avrupa gaz fiyatları, son bir yılın en yüksek düzeyinde seyrediyor.
Fiyatlardaki artışta, dün prestijiyle Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatının durması tesirli olurken, piyasa bu durumun tesirlerini şimdi pahalandırıyor.
Avrupa’daki doğal gaz depolarından gaz çekişi de tüketimin ağır olduğu kış devrinde, son yılların en yüksek suratında gerçekleşiyor. Avrupa Birliği’nde (AB) depoların doluluk oranı hali hazırda yüzde 72 düzeyinde bulunuyor.
Gazprom’dan dün yapılan açıklamada, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya sevkiyatına ait mutabakatın TSİ 08.00 prestijiyle sona erdiği belirtilmişti.
Ukrayna’nın kelam konusu muahedeyi uzatmayı reddettiğine işaret edilen açıklamada, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından yoksun bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor.” tabirlerine yer verilmişti.
Ukrayna idaresinin 2023 sonu için yayımladığı bilgilere nazaran, boru sınırları ile ülke üzerinden Avrupa’ya taşınan Rus gazı ölçüsü 2023’te, 2022’ye kıyasla yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe gerilemişti.
Ukrayna’nın kelam konusu kontrat sayesinde yılda yaklaşık 1 milyar dolar, Gazprom’un ise yılda 3 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği iddia ediliyor.
Rus gazını Avrupa’ya taşıyan ana boru çizgileri Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa da atıl duruma düşerken Ukrayna’dan sevkiyatın durmasıyla, tek güzergah olarak Türkiye ön plana çıkıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı Lideri Fatih Birol, sevkiyatın durmasının akabinde yaptığı değerlendirmede, bu durumun AB için yakın vadede bir arz güvenliği riski oluşturmadığını belirterek, “Ancak, sıvılaştırılmış doğal gaz ithalat gereksinimi artabilir ve 2025 yılında global gaz piyasalarının sıkılaşmasına yol açabilir. Ayrıyeten, Moldova’nın güç güvenliğini sağlamak için de ortaklarından daha güçlü takviye alması gerekiyor.” tabirlerini kullandı.