Özellikle ilkokulda vücut derslerinin kıymeti pandeminin akabinde daha da çok arttı. Yeni kuşak öğrencilerin düşmeye daha yatkın olduğunu üstelik nasıl düşeceklerini de bilmediklerini gözlemleyen vücut eğitim öğretmenleri çocuklara düşme eğitimi vermek gerektiğini düşünüyor. 5 yıl öncesine kadar çocukarın sokak oyun kültürünün bilgisinin ve dışarıdaki hazır buluşuluklarının daha fazla olduğuna dikkat çeken Vücut eğitimi öğretmeni Alican Boztaş müşahedelerini şöyle anlattı:
ÖNCE DÜŞME ÖĞRETİLMELİ
“Özellikle pandemi periyodunda dışarıya olan güvensizlik çocukları meskene kilitledi. Bu durumda da o periyotta yürümeyi öğrenen çocukların birtakım motor marifetleri gelişmedi. Artık bu çocuklar ilkokula başladı. Okulun açıldığı hafta çocuklara olağan tempoyla koşu yaptırırken içlerinden birinin takılıp düştüğünü düşerken de yüzünü koruyamadığını gördüm. Velisi pandemide çok meskende kaldığını söyledi. Alışılmış bu süreç epeyce hareketsiz geçmiş. Halbuki çocukların gelişme devrinde sıkça düşmesi ve düşerken vücudunu nasıl koruyacağını deneyimleyerek öğrenmesi gerekiyor. Yurtdışında vücut eğitimi derslerinde çocuklara bir spor kısmı öğretilmeden evvel düşme ve bunun tepkileri öğretiliyor. Doğal olanı çocuğun yuvarlanmayı, düşmeyi en evvel görmesi.”
HAREKET MARİFETLERİ EN DÜŞÜK SEVİYEDE
“Son yıllarda bilhassa okul öncesi devirde 4-6 yaş ortasında ve ilkokul çağında olan çocuklarda yapılan bilimsel çalışmalar ‘endişe verici’ bir oranda okula başlamaya fizikî olarak hazır olmadıklarını ortaya çıkardı” diyen Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Akşit şöyle konuştu:
“Yapılan çalışmalara nazaran çocukların hareket marifet seviyeleri tüm vakitlerin en düşük düzeyinde. Okul çağı çocuklarını gözlemleyen erken çocukluk periyodu uzmanları, çocukların sınıfta öğrenme maharetlerini etkileyen istikrar ve uyum maharetlerine yönelik yaşadığı sorunların düşünüldüğünden daha fazla olduğunu söylüyor. Bununla birlikte, okulun birinci yılının başında çocukların fizikî gelişimlerini kıymetlendirmek için yapılan testlerde, çocukların üçte birinde görülen motor maharet ve refleks eksikliğinin ‘endişe verici’ seviyede olduğu ortaya çıktı.
Özellikle gelişimsel bozukluklar, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu(DEHB), motor marifet yani hareket etme yeteneği ile ilişkilendirilmiş tipik sendromlar var. Bu sorunlar çocuklarda uyum sıkıntılarına da yol açabiliyor. Çalışmalar, düşmelerin sıklığının, çocukların motor gelişim seviyeleri ile direkt bağlantılı olduğunu gösteriyor.
ÇOCUKLAR FİZİKÎ OLARAK HAZIR DEĞİL
Son yıllara kadar bahsedilen ve herkes tarafından kabul edilen yargı; çocuklar bu evrelerde doğal aktivitelerini kendileri oluşturur ve sürdürürlerdi. Ne yazık ki, günümüzde çocuklar okul öncesi periyoda motor hünerlerin gelişimi için gerekli fizikî aktivitelerden mahrum olarak başlıyor. Bunun en büyük nedenleri ortasında, açık havada oyun oynanacak park ve bahçe hatta sokaklara çocukların ilgisinin azalması ve digital çağ ile birlikte bilgisayar, cep telefonu üzere teknolojik aletlerin daha fazla kullanılıyor olması yer alıyor. Ayrıyeten aileler de çocuklarıyla birlikte vakit geçirmek istediklerinde, açık hava oyun parkları ya da doğal alanlar yerine alış veriş merkezlerini daha fazla tercih ediyor.
DÜŞÜK GELİRLİ AİLELERDE UYUM BOZUKLUKULARI ARTIYOR
Bu ortada farklı bir sonuçla karşı karşıyız; bir araştırmaya nazaran ne yazık ki okulda ve toplumda becerisiz olarak isimlendirilen uyum bozuklukluların aile geliri üzere çevresel faktörlerle ilişkilendiriliyor. Buna nazaran; düşük gelire sahip ailerin çocuklarının yüksek gelire sahip ailelerin çocuklarına kıyasla daha fazla risk altında olduğu görülüyor.”
DÜŞERKEN DİŞİNİ KIRAN ÖĞRENCİ VAR
Şeniz Yırtlazlı – Vücut eğitimi öğretmeni
Biz çocukken sokakta oynadığımız oyunlarda bedensel marifetlerimizi de geliştirirdik. Acil durumlara tahlil üretebilme yeteneğimizde aslında çocukken oynadığımız oyunların da tesiri var. Günümüz çocukları tahlil üretme ve el pratikliginde çok eksikler. Hatta nasıl düşeceğini, düşerken kendini nasıl müdafaası gerektiğini bile bilemiyorlar. Düşerken süratlice elini koyamadığı için yüzünü yere vuran ve dişi kırılan öğrencimiz var mesela. Zira meskende oynadıkları oyunlarda istikrar merkezlerini geliştirecek bir durum ya da kaslarını güçlendirecek bir zorluk yok.
NELER YAPILABİLİR?
Hareket eğitimi: Spor uzmanı eşliğinde yapılan antrenmanlar, motor maharetlerin geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Oyun terapisi: Eğlenceli aktivitelerle çocukların uyum marifetlerini geliştirmek mümkün.
Eğitim ve bilinçlendirme: Ailelerin ve öğretmenlerin bu mevzudaki farkındalığını artırmak değerli.
Çocuğu sokakla tanıştırmak: Yürümeyi öğrenen her çocuğun klasik çocuk parkları ve sokak oyunlarıyla tanıştırılması gerekiyor.