Sarah Smith
ABD siyasi tarihinin en çarpıcı geri dönüş öyküsüyle karşı karşıyayız.
Donald Trump, milyonlarca Amerikalının kendisine ikinci bir baht tanımasıyla dört yıl evvel ayrıldığı Beyaz Saray’a geri dönecek.
Trump, seçim kampanyasıyla da tarihe geçti: Cumhuriyetçi aday iki suikast teşebbüsünden kurtuldu ve asıl rakibi Lider Joe Biden seçime aylar kala yarıştan çekildi.
Son oyların sayımı devam etse de iki partiye de geçebilecek kritik eyaletlerdeki Amerikalıların birçok Trump’a oy verdi, birçoğu esas tasalarının iktisat ve göç olduğunu söyledi.
Trump’ın zaferi, harika düşüşünün akabinde geldi.
Cumhuriyetçi aday, Biden’a karşı kaybettiği 2020 seçim sonuçlarını reddetti; vazifede kalabilmesi uğruna bu sonuçları değiştirme teşebbüslerindeki rolü bugün hala tartışma konusu.
6 Ocak 2021’de ABD Kongre’sine saldırıyı teşvik etmekle suçlanıyor. Trump ayrıyeten iş kayıtlarında sahtecilik yaptığı gerekçesiyle ceza alarak, ABD’nin karar giyen ilk görevdeki başkanı oldu.
Trump’ın neden bu kadar kutuplaştırıcı bir isim olduğunu anlamak sıkıntı değil.
Seçim kampanyası boyunca tahrik edici telaffuzlardan kaçınmadı, kaba latifeler yaptı ve siyasi rakiplerini intikam almakla tehdit etti.
Ekonomi iletisi maksadına ulaştı
Trump konusunda çok az kişi ortada tavır alıyordu. Kampanya sürecinde konuştuğum seçmenlerin birçok “pis ağzını kapatmasını” dilediklerini söyledi, fakat bunu kabullenebildiler.
Bunun yerine Trump’ın her mitingde sorduğu bir soruya odaklandılar: “Şimdi, iki yıl öncesine kıyasla daha mı uygun durumdasınız?”
Enflasyon sebeplerinin birden fazla koronavirüs üzere dış etkenlere bağlı olsa da bu seçmenler, vazife müddeti dolmak üzere olan hükümeti suçladı.
Seçmenler ayrıyeten Biden periyodunda rekor düzeylere ulaşan sistemsiz göç konusunda derin telaşlarını de lisana getirdi.
Genel olarak ırkçı tabirler kullanmadılar ve Trump ve destekçilerinin savlarının bilakis göçmenlerin evcil hayvan yediklerine inanmıyorlar, lakin hududun çok daha yeterli korunmasını istiyorlardı.
İkinci Trump periyodunda de ‘Önce Amerika’
“Önce Amerika”, Trump’ın seçmende karşılık bulan sloganlardan bir oburu. Ülke çapında hem sağdan hem soldan konuştuğum birçok kişi Ukrayna’yı desteklemek için milyarlarca dolar harcanmasından şikayet etti ve bu paranın yurt içinde harcanmasının daha yeterli olacağını söyledi.
Bu seçmenler günün sonunda dört yıldır Joe Biden’ın yardımcılığını yapan Kamala Harris’e oy vermedi. Birebir şeyin devam edeceğine inandılar ve değişim için oy verdiler.
Bu seçimin en ironik taraflarından biri de değişimi en fazla temsil eden adayın sadece dört yıl evvel iktidarda olmasıydı. Lakin o gün ile artık ortasında bir grup farklar var.
Trump 2016’da birinci misyona geldiğinde siyasetin dışında biriydi. Bir mühlet boyunca etrafında ona siyasi tarzları öğreten ve aksiyonlarını kısıtlayan deneyimli siyasi danışmanlar vardı. Lakin artık görünen o ki oyunu kurallarına nazaran oynamak istemiyor.
Bu danışmanların ve çalışanların birçoğu bugün Trump’ın “yalancı”, “faşist” ve “göreve uygun olmadığını” söylüyor.
Trump’ın beklendiği üzere etrafını kendine sadık isimlerle doldurması durumunda daha çok fikirlerini gerçekleştirmesini engelleyecek kimsenin olmayacağı ikazında bulunuyorlar.
Trump vazifesi bıraktığında Kongre baskını, ulusal güvenlikle ilgili dokümanları saklama biçimi ve bir porno yıldızına verdiği sus hissesiyle ilgili onlarca suçlamayla karşı karşıya kaldı.
Ancak Yüksek Mahkeme, liderin vazifesi sırasındaki resmi hareketleri nedeniyle yargılanmaktan muaf olduğuna karar verdiği için, bir sonraki idare periyodunda rastgele bir savcının onu suçlaması güç olacak.
Başkan olarak, adalet bakanlığına 6 Ocak baskınıyla ilgili kendisine yöneltilen federal suçlamaların düşürülmesi talimatını verebilir ve böylelikle mahpus cezası alma riski ortadan kalkar.
Aynı vakitte, Kongre Binası baskınındaki rolleri nedeniyle mahpusa mahkum edilen yüzlerce kişiyi de affedebilir.
Sonuçta seçmenlere Amerika’nın iki versiyonu sunuldu.
Donald Trump onlara ülkelerinin başarısız olduğunu ve yalnızca kendisinin “Amerika’yı Tekrar Güçlendirebileceğini” söyledi.
Harris ise Trump’ın seçilmesi halinde Amerikan demokrasisinin varoluşsal bir tehditle karşı karşıya kalacağı ikazında bulundu. Bunu vakit gösterecek.
Ancak Trump’ın kampanya sırasında söyledikleri insanların dehşetlerini tam olarak yatıştırmadı.
Rusya lideri Vladimir Putin ve Kuzey Kore önderi Kim Jong Un üzere otoriter başkanlara övgüler yağdırdı ve “hoşunuza gitse de gitmese de rollerinin tepesinde olduklarını” söyledi.
Basındaki eleştirmenleri susturmaya çalışmaktan bahsetti. Seçimlerden birkaç gün evvel de medya mensuplarının öldürülmesini umursamayacağını ima eden yorumlar yaptı.
Ve komplo teorilerini ve seçimlerde hile yapıldığına dair temelsiz tezleri yaymaya devam etti – her ne kadar seçim sonuçta kendi zaferiyle sonuçlanmış olsa da.
Şimdi seçmenler kampanya sırasında söylediklerinin ne kadarının “Trump Trumplığını yapıyor” formunda laftan ibaret olduğunu görecekler.
Ayrıca ikinci bir Trump devrinin gerçekliğiyle yüzleşmek zorunda olanlar yalnızca Amerikalılar değil.
Dünyanın geri kalanı artık “Önce Amerika”nın gerçekte ne manaya geldiğini keşfedecek: ABD ithalatına getirmeyi önerdiği yüzde 20 gümrük vergisinin global ekonomik sonuçlarından, hangi taraf kazanırsa kazansın sona erdirme kelamı verdiği Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşlara kadar.
Donald Trump birinci periyodunda tüm planlarını hayata geçirmeyi başaramadı. Artık ikinci devrinde ve muhtemelen daha az yük altında, Amerika ve dünya onun hakikaten neler yapabileceğini görecek.