Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Türk mutfağının simgesi haline gelen çay, kahvaltı sofralarından akşamüzeri atıştırmalıklarına ve akşam yemeği sonrası keyfine kadar günün çabucak her saatinde bize eşlik ediyor. Bazıları bu içeceği klasik çay demleme tekniklerini kullanarak hazırlarken, bazıları sunduğu kolaylık açısından poşet olarak demleyip tüketmeyi tercih ediyor. Ancak günümüzde poşet çayların, sıhhatimiz açısından inançlı olmadığı ve içlerinde birçok ziyanlı unsurun ve haşerenin olduğu söyleniyor. Bilim insanları da yaptıkları çeşitli araştırmalar sonucunda poşet çayların içinde 1200’den fazla eklem bacaklı cinsine ilişkin DNA analizi buldu. Pekala bu mevzuda ne kadar endişelenmeliyiz?
Poşet çaylarla ilgili en büyük telaşlardan biri, kullanılan çay poşetlerinin yapıldığı materyal. Kağıdın suda dayanması, yırtılmaması için epiklorohidrin ile muamele edildiği, bu hususun sıcak suyla temas edince kanserojen bir unsur olan 3-MCPD’ye dönüştüğü söyleniyor. Yani poşet çay torbalarının plastik olduğuna dair inanışın ardında, bu torbaların suya girince parçalanmaması yatıyor. Halbuki bitkilerin sklerenkima (sert doku) lifleri öylesine kuvvetli ki bu liflerden yapılan poşetler de birebir derecede kuvvetli oluyor. Bu lifler ayrıyeten keten kumaşın ve bez çuvalların da hammaddesi. Abaka ağacının yapraklarından elde edilen bu lifler özel formüllerle ayrıldıktan sonra suyla yıkanıp ve kurutuluyor. Kuruduktan sonra fabrikada işlenen liflerden çay poşetleri üretiliyor.
GÜNÜMÜZDE POŞET ÇAY ÜRETİMİ NASIL YAPILIYOR?
İyi marka poşet çaylarda muz yaprağından elde edilen lifler kullanılıyor. Zira muz ağacı yapraklarının sert bir dokusu bulunuyor. Kolay makinelerde bu lifler ayrılıyor ve yıkandıktan sonra poşet çay kağıdı haline dönüştürülüyor. Kimi çay poşetlerinde plastik ya da sıhhat için uygun olmayan öbür materyaller kullanılabiliyor. Bu yüzden tercih edilen çayların poşetlerinin hangi materyalden yapıldığına dikkat edilmesi büyük ehemmiyet taşıyor.
4 ÇAY BİTKİSİ POŞETİNDE TESPİT EDİLDİ
Peki fakat poşet çayların içinde nasıl oluyor da 1200’den fazla böcek tipi DNA’sı bulunuyor? Bir araştırmaya nazaran çay poşetlerindeki yapraklar, toplanıp marketlere gönderilmeden evvel muhtemelen böceklerle etkileşime giriyor. Bilim insanları e-DNA tahlili olarak bilinen bir yolu kullanarak, DNA’nın küçük kesimlerini tahlil edip, ticari çay poşetlerinde hangi canlıların ve hususların olduğunu tespit edebiliyor.
Bu sistemin kullanıldığı son araştırmalara nazaran ise sadece 4 çay bitkisinde, 1200’den fazla eklem bacaklı çeşidine ilişkin DNA tahlili bulundu. Bu 4 bitkiler ise; nane, papatya, siyah çay ve maydanoz.
BÖCEKLERİN ÇAY POŞETİNDEN ÇIKMASI DÜZGÜNE İŞARET!
Ancak bu bir kaygı kaynağı değil. Tersine çaylardaki bu varlıklı böcek DNA’sının varlığı; bakteri, virüs ve haşerelerin ziyanlı tesirlerini ortadan kaldırmak için kullanılan kimyasalların ismi olan pestisitin, kullanılmadığının ve çayın tüketiminin inançlı olduğunun bir işareti. Çaydaki DNA’nın yüzde 99’undan fazlası bitkilerden geliyor ve yalnızca çok küçük bir kısmı böceklere ilişkin. Özetle çayların içinde bulunan böcekler birinci olarak bizleri kaygılandırsa da onların varlığı, çay poşetlerinin kimyasallardan arındığının bir göstergesi olması açısından büyük ehemmiyet taşıyor.