NATO Tepesi’ne bir hafta kala artan diplomasi trafiği, İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğine şimdi yeşil ışık yakmayan Ankara’yı da uğrak başkentlerden biri haline getirdi. Bu trafiğin son ziyaretçileri ortasında iki İngiliz bakan bulunuyor. Dün Ankara’ya gelen İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss’ın akabinde İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da bugün başkentte olacak. İki bakan Türkiye’deki muhataplarıyla farklı başka görüşecek.
Konu başlıkları ortasında iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliği ve Karadeniz üzerinden tahıl koridorunun oluşturulması bulunuyor.
Kabinenin iki değerli bakanının tıpkı gün Ankara’da yapacakları temaslar, Başbakan Boris Johnson’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 21 Haziran’da yaptığı telefon görüşmesinden çabucak sonra gelmesi açısından dikkat çekiyor.
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan kısa açıklamada, Erdoğan ve Johnson’ın ikili bağlantılar, Rusya ve Ukrayna savaşı ile Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkartılması mevzularının ele alındığı kaydedildi.
Londra’dan yapılan açıklama da iki başkanın besin güvenliği konusunu ele aldıkları, Başbakan Johnson’ın Türkiye’nin sorunun aşılması için gösterdiği liderlikten duyduğu memnuniyeti lisana getirdiği belirtildi.
Türk tarafının açıklamasından farklı olarak Londra, iki başkanın ay sonunda Madrid’de yapılacak NATO Tepesi’ni de ele aldıkları, Johnson’ın İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka iştirakine dayanak verdiği ve meseleye bir tahlil bulunması için tüm tarafların birlikte çalışmaya devam etmeleri konusunda Erdoğan ile mutabakat içinde olduğu vurgulandı.
Dışişleri ve savunma bakanlarının Ankara’da yapacakları görüşmelerde de Ukrayna’da devam eden savaş kapsamında bu iki mevzunun ön plana çıkması bekleniyor.
NATO ittifakı içinde Rusya’ya karşı en sert hali alan ülkelerden biri olan İngiltere açısından Madrid’de düzenlenecek tepe büyük değer taşıyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş sonrasında ittifakın atacağı askeri ve siyasi adımların ele alınacağı dorukta yeni Stratejik Konsept dokümanının onaylanması öngörülüyor.
Ayrıca NATO ülkeleri, devam eden savaşta Ukrayna’nın savunmasına daha fazla dayanak verme konusundaki taahhütlerini de tepe sırasında ilan etmeyi planlıyor.
- Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine neden karşı çıkıyor; Ankara’nın tasaları giderilebilecek mi?
- Finlandiya ve İsveç NATO üyeliği için müracaat yaptı, Erdoğan ‘PKK’ya takviye verip bizden takviye istemek olmaz’ dedi
İngiltere, NATO’nun genişlemesine büyük kıymet veriyor
İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın tabir ettiği üzere İsveç ve Finlandiya’nın ittifak iştirakine büyük dayanak veren Londra başka müttefikler üzere iştirak sürecinin süratle tamamlanması ve bu iki kıymetli İskandinav ülkesinin üye olmasını istiyor.
Londra, askeri olarak ittifakın kuzey kanadına değerli katkıda bulunacağı hesaplanan İsveç ve Finlandiya ile ilgili kararın bütünlük içerisinde 29-30 Haziran’da düzenlenecek Madrid Tepesi’nde alınmasının Rusya’ya verilmiş kıymetli bir bildiri olacağını öngörüyor.
İngiltere Savunma Bakanı Wallace, geçen hafta yaptığı bir açıklamada bu hafta Türkiye’ye yapacağı ziyaret sırasında mevzuyu Türk yetkililerle bir daha ele alacağını, Türkiye’nin çekincelerini dinlemek gerektiğini kaydetmişti.
İngiltere, Türkiye’nin bilhassa İsveç’ten “terör örgütünün faaliyetlerini kısıtlaması ve terörle çabada daha aktif olmasına” ait taleplerini makul buluyor ve taraflar ortasındaki görüşmelerin olumlu sonuçlanmasını bekliyor.
Bununla bir arada, Madrid Tepesi’nin bu bahse odaklanıp ittifak içi bir buhrana dönüşmemesini isteyen İngiltere, uygun diplomatik bir yolla sorunun aşılması için telkinlerini sürdürüyor.
Türkiye’nin tepe sırasında sert bir veto yerine İskandinav ülkelerine kapıyı şartlı aralayacak bir telaffuzla yer alması Ankara’ya verilen iletiler ortasında.
İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılabilmeleri için hükümet onaylarının yanı sıra üye 30 ülke parlamentosunun da ayrıyeten onay vermesi gerekiyor. Bu durumun hem Türkiye’ye hem de Türkiye’nin beklentilerini karşılamak açısından İsveç ve Finlandiya’ya vakit kazandırabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Ankara’ya verilen bildirilerde, Madrid Tepesi’nin Türkiye vetosuna sıkışması durumunun yaratacağı olumsuz tesirler de yer alıyor. Bu durumun Türkiye’nin ittifak içindeki prestijine ziyan getirebileceği derdi sıkça lisana getiriliyor.
Tahıl koridoru planına destek
Ankara’da yapılacak görüşmelerde öteki kıymetli bir bahis, Ukrayna’dan dünya pazarlarına tahıl ihracının tekrar başlaması.
Küresel bir besin krizinin önlenmesi için yürütülen eforlara takviye veren İngiltere, mevzuyu bilhassa Dışişleri Bakanı Truss’ın temaslarında gündeme getirecek.
- Çavuşoğlu: Türkiye olarak tahıl koridoru planını uygulanabilir görüyoruz
- Rusya süreksiz olarak kimi ülkelere tahıl ihracatını durdurdu
Türkiye’ye ziyaretinden evvel Parlamento’da konuşma yapan Truss, Ukrayna tahılının ülkeden çıkartılması için birkaç haftalık bir vakit kaldığını kaydederek, “Odessa’nın büsbütün savunulduğundan emin olmak ve inançlı geçiş sağlamak için müttefiklerimizle elimizden geleni yapıyoruz. Tahılın Odessa’dan nasıl çıkartılabileceğimizi konuşmak için Türkiye’ye gideceğim” tabirlerini kullandı.
Ukrayna, Rus donanmasının Odessa’ya saldırması önlemek için liman etrafını mayınladı. Limanda denize açılmayı bekleyen 80’den fazla tahıl yüklü gemi olduğu kaydediliyor.
Ukrayna, mümkün bir hücum nedeniyle mayınların temizlenmesi fikrine sıcak bakmıyor. Türkiye de bu sorunun aşılması için Rusya ve Ukrayna taraflarıyla askeri görüşmeler yürütüyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen hafta yaptığı açıklamada, mayınlar temizlenmeden de bu operasyonun yapılabilmesi yollarının araştırıldığını açıklamıştı.
Suriye de gündemde
Ankara’da yapılacak görüşmelerde ikili bağlantıların de ele alınması, bilhassa savunma bakanlarının son devirde gelişen savunma sanayi işbirliğini değerlendirmeleri bekleniyor.
İngiltere, Türkiye’ye karşı uyguladığı kısmi silah ambargosunu geçen aylarda yürürlükten kaldırmış, bu durum Ankara tarafından başka NATO ülkeleri için örnek gösterilmişti.
Tarafların başka bölgesel mevzular kapsamında Suriye’deki gelişmeleri de ele almaları öngörülüyor.
Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki Tel Rıfat ve Menbiç bölgelerine yeni askeri operasyonlar düzenleyebileceğine yönelik güçlü iletileri var.
Diğer Batı ülkeleri üzere İngiltere’nin de bu türlü bir operasyona soğuk yaklaştığı, bunun yaratacağı sonuçlar konusunda kaygılandığı belirtiliyor.
- Esad: Türkiye askeri harekât düzenlerse karşılık vereceğiz
- SDG: Türkiye askeri harekâta başlarsa Suriye ordusuyla işbirliği yapacak ve karşılık vereceğiz
- Türkiye Suriye’de yeni operasyonla ne hedefliyor, Türk ordusunu ‘güvenli bölgede’ ne bekliyor?