Akdeniz Bölgesi’nde hava kirliliği alarm veriyor: Partikül madde oranı normalin 3,87 kat üzerinde

Akdeniz Bölgesi’nde artan hava kirliliği, fosil yakıt tüketimi ve plansız kentleşme nedeniyle halk sıhhatini önemli formda tehdit ediyor. Akdeniz’de ortama partikül husus (PM10) düzeyi, olması gerekenin 3,87 kat üzerinde, 58 miligram/metreküp olarak ölçüldü.

Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, partikül husus (PM10) için yıllık olarak 15 miligram/metreküpün üzerinde kirli hava solunması insan sıhhatine ziyanlı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı hava kalitesi bülteni sonuçlarına nazaran Akdeniz Bölgesi ortalamasında partikül husus düzeyi 58 miligram/metreküp olarak ölçüldü. Akdeniz bölgesi geneli PM10 düzeyinde 2023 yılına nazaran yüzde 13 azalma yaşandığı belirlenmesine rağmen, hala DSÖ’nün belirlediği hududun 3,87 kat üstünde bulunuyor.

Adana’da geçen yıl 50 metreküp olarak ölçülen PM10 oranı 45 metreküp düzeylerine geriledi. Demir çelik endüstrisinin yükte olduğu Hatay’ın İskenderun ilçesinde de bu düzey 200 miligram/metreküpün üzerine çıktı. Osmaniye’de ise PM10 oranı 100 metreküp düzeyinde ölçüldü.

Fosil yakıtı kullanımının artışı, kükürtdioksit ve organik partiküllerin salınımını artırarak halk sıhhati için önemli tehditler oluşturuyor. Astım ve teneffüs yolu hastalıkları başta olmak üzere, hava kirliliğinin halk sıhhati üzerindeki tesiri hakkında konuşan Adana Tabip Odası Lideri Dr. Özden Polatöz, “Hava kirliliği, başka hususlarla etkileşime geçerek oksijen yetersizliğine sebep olabilir ve kalp krizine yol açabilir. Çocuklarda, kronik hastalarda ve hamilelerde olumsuz tesirler daha fazla görülecektir” dedi.

Özellikle astım hastaları için çok tehlikeli 

Adana’da hava kirliliğinin alarm verecek seviyede olduğunu anlatan Dr. Polatöz, “Özellikle fosil yakıt tüketimi gitgide arttı. Kömür yakma oranı arttıkça Adana’nın hava kirliliği oranı artmaya başladı. Bilhassa fosil yakıtlardan açığa çıkan kükürtdioksit ve organik partiküller halk sıhhati için önemli sorunlar doğurmaktadır. Bilhassa astım hastaları için çok tehlikeli ataklara sebep olmaktadır. Sağlıklı insanlarda da nefes darlığı, öksürük ve misal teneffüs sistemi hastalıklarına yol açmaktadır” diye konuştu.

“Kalp krizine yol açabilir” 

Plastik üzere öbür hususların de yakıldığını söyleyen Dr. Polatöz şöyle konuştu:

“Sadece kömür yakımı değil, tıpkı vakitte yaşanan ekonomik düşünceyle birlikte kömüre ulaşamayan hanelerin plastik üzere diğer unsurları de yakmaya başlamasıyla birlikte öbür hususlar de havaya karışmaktadır. Bunların ölçümü yapılmamaktadır.

Biz yalnızca kükürtdioksit ve partikül hususlarını ölçebiliyoruz. Bunların birbirleriyle etkileşimleri olduğu için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Egzoz gazları da hava kirliliği olduğu vakit öbür hususlarla etkileşime geçerek oksijen yetersizliğine sebep olabilir ve kalp krizine yol açabilir. Fabrika filtrelerinden çıkan unsurların ölçümü tam olarak yapılmamaktadır. Orada da yalnızca iki unsura bakılmaktadır, kükürtdioksit ve partiküller. Bunun haricinde hangi hususların çıktığını bilemiyoruz.

Plansız kentleşme de bu berbat havanın rüzgarla dağılmasının önüne geçmekte ve inhalasyona açık hale getirmektedir. Plansız kentleşmenin hava kirliliğinde büyük tesiri bulunmaktadır. Kükürtdioksit ve partikül bedelleri, Dünya Sıhhat Örgütü’nün belirlediği kıymetlerin 3,87 kat üzerinde, hem günlük hem de yıllık olarak yüksek düzeylerdedir.

Bunların ölçümlerinin günlük olarak yapılması ve halk sıhhatine tesirinin sıkı takibi gerekmektedir. Yapılmazsa, hava kirliliğine fazladan hassas şahıslarda, örneğin çocuklarda, kronik hastalarda ve hamilelerde olumsuz tesirler daha fazla görülecektir.” (DHA)