Türkiye’de yaşayan milyonlarca emekli açlık ve yoksulluk hududunun altında maaş alıyor. Emekliler geçinebilmek için çalışmak zorunda kalıyor.
DİSK Emekli-Sen Genel Sekreteri Fikri Kalender, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Uluslararası Çalışma Örgütü’nden (ILO) derledikleri bilgiler ve sendikalarının araştırmalarına nazaran, bu yılın birinci on ayında iş cinayetlerinde 50 yaş ve üzerinde toplam 668 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
50 YAŞ ÜSTÜ 401 PERSONEL KAYIT DIŞI
Kalender, “668 emekçiden 267’si kayıt içi yani prim ödeyenlerdir. 401’i kayıt dışı çalışanlardan oluşmaktadır. 50 yaş üstü bayan çalışanlardan iş cinayetinde hayatını yitiren 9 kişidir. Sanayi dalında 198, hizmet dalında 127, inşaat bölümünde 112, tarım kesiminde 101, başka iş kollarında 130 olmak üzere toplam 668 personel hayatını yitirmiştir” bilgisini paylaştı.
Kalender, 50 yaş ve üzeri ölen çalışanların, iş cinayetleri toplamının üçte birini oluşturduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“AKP iktidarının 4857 sayılı İş Kanunu’nda yaptığı değişiklikler ve 6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nun çıkarılması, iş cinayetlerinin artışına sebep olmuştur. 12 yılda 6331 sayılı Kanun’da yapılan ve yüzde 40’ı bulan değişikliklerin sermayenin çok üretim ve kâr için pürüz gördüğü uygulamaların gevşetilmesi, belgisiz hale getirilmesi yahut ötelenmesi üzerinedir. Sermayenin taleplerine uygun düzenlemeler, işletmelerde kontrol ve yaptırımları fonksiyonsuz kılmış, dizginsiz bir sömürü münasebetlerinin de önünü açmıştır. Teminatsız ve sendikasız çalışma şartları da iş cinayetlerinin artışına neden olmaktadır. Türkiye Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırıldığında iş cinayetleri konusunda en makus ülkedir. AB üyesi 27 ülkede iş cinayetleri oranı yüz binde 1,76 iken Türkiye’de bu oran yüz binde 8,76 dır. Buda gösteriyor ki AKP iktidarı tercihini emekçi ve işçilerden yana değil sermayeden yana kullanmaktadır.”
EMEKLİNİN ULUSAL GELİRDEN ALDIĞI HİSSE KÜÇÜLDÜ
Öte yandan, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) da “Türkiye’nin Toplumsal Güvenlik Karnesi’ni” yayımladı.
Raporda, Türkiye iktisadının 2003-2022 periyodunda ortalama yüzde 5,4 büyüdüğü belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Türkiye tıpkı vakitte son on altı çeyrektir ise aralıksız olarak daima büyüyen bir iktisattır. Bu devirde emekli sayımız artmış, toplam nüfusa oranı da yükselmiştir. Bu artışa karşın emeklilerin ulusal gelirden aldığı hisse küçülmüştür. Yani büyüyen iktisat ve refah artışından emekliler hak ettikleri hissesi alamamış, bilakis hisseleri küçülmüştür. Temel üzerinde durulması gereken tespit budur. 2010 yılında emekli aylığı ödemelerinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) oranı yüzde 6,8 iken 2022 yılında bu oran yüzde 4,5’e kadar düşmüştür. Bu data, 2010 yılından 2022 yılına kadar geçen periyotta emeklilerin ulusal gelirden aldığı hissenin gerçek olarak yüzde 34,6 oranında azaldığı manasına gelmektedir.”