Aytun Aktan
Canım okur, yaz boyunca ısrarla üreme hakları, üreme siyasetleri, cinsel sıhhat hususları hakkında sayfalarca yazdım. Yalnızca sizin okumanızın yetmeyeceğini bilsem de yazdım. Zira nerede ve nasıl yazdığınıza bağlı olarak okurunuzun da formlandığı mecralarda birden fazla kere kendi kendimize konuştuğumuzu düşünmüyor değilim. Yeniden de bir açık bulsak da doruğuna çöksek diye okuyanların da sayısı az değildir diye düşünüp asıl ricamı onlara yapıyorum; lütfen yazdıklarımı daha düzgün okuyun ve anlayın ki bize anlatılanlardan kuşku duyup, soru sorabilin. Toplum sıhhatini ilgilendiren bahislerin siyasi görüşlerden, inançlardan, cinsel tercihlerden bağımsız olduğunu pandemi gerçeğiyle öğrendik varsayıyorum. Öğrenemedik mi yoksa?
Söze bu türlü başlayınca yazımın devamında tiyatro bulamayacağınızı sanıyorsunuz lakin kıssanın omurgasında biraz Medea, biraz Macbeth var güya. Tahminen çocukları her gün öldürülen topraklarda hakkını soran, adalet arayan Hekabe’ler de vardır. Nihayetinde ‘‘Bütün dünya bir sahnedir. Ve bütün bayanlar ve erkekler yalnızca birer oyuncu, girerler ve çıkarlar.’’
Evet burası öldürülmekle bitmeyen çocuklar diyarı Türkiye! HIV olumlu çocuklar var bu ülkede. Cinsel istismarın ortaya çıkması için çocuğunun AİDS’ten ölmesini bekleyen, susan aileler var. Devlet tarafından görmezden gelinen, derin yoksulluk sebebiyle beslenemediği için bodur kalan çocuklar, tip I şeker hastası olup, günde 10-15 sefer parmakları delinen çocuklar var. İntihar eğilimli çocuklar, uyuşturucu tehdidi altındaki çocuklar, okuyamayan, dilendirilen, çalıştırılan çocuklar var. Her gün en az bir ikisiyle karşılaşıp görmemeye çalıştığımız binlerce çocuk. Olağanlaşan dehşetli vefatlar; yenidoğandan, iki yaşına, beş yaşından on beş yaşına, göllerde, dere yataklarında, sur tabanlarında, ormanda her yerde çocuk ölüleri var.
Ağacını, hayvanını, çocuğunu koruyamayan yetişkinler olarak mevzumuz çok. Yıllardır yalnızca konuşup, hengame edip, harekete geçemeyen hepimizin sorumlu olduğu yığınla ve kocaman meselelerimiz var. Hakikat tespitlerle, niyeti olanlara tahlil önermek bu köşeden yazarak mümkün lakin icraatı iktidardan ve iktidara talip olanlardan beklemekten de kötü halde sıkıldık. Aksiyon değil, eğleme bakanlıklarıyla yıllardır bekleyeneler ortasında yüzbinbirmilyonuncu vatandaş olmaktan yıldık. Herkesi kendi standardına nazaran fakirleştirmeyi başaran iktidar, sıkıntılar karşısında asla sorumluluk almayarak, en âlâ savunma ataktır mottosuyla muhalefeti ya da halkı suçluyor. Distopyaya bahis olacak kadar bilakis olmazlıkların olağanlaştığı bir ülkedeyiz.
Bugün ‘‘Bana yoksulluğun fotoğrafını yapabilir misin Abidin?’’ diye sorsa Nazım, tahminen de Abidin Dino, İzmir’de, 1,2,3,4 ve 5 yaşlarında, 5 kardeşin yangında öldüğü o konutu anlatırdı.
Açlığın olduğu, çocukların öldüğü yerde ‘ahlaktan’ konuşmak olsa olsa ahlak fukaralığıdır. Soyadı bile fakirlikle aksi köşe vekilin dediği üzere her şey ekonomik olmayabilir mi? Sıcak bir konutta, karnı tok, çocuklarıyla keyifli siyasetçiler topluma ahlak dersi verebilir mi? Beş küçük çocuğun vefatıyla sonuçlanan olaylar zincirinde faturanın anne ve babanın hayat usulüne kesilmesi oldukça kestirme, birinci akla gelen ve ucuz bir kaçış planı değil mi? Mesela devlet tarafından 18 sefer o meskene gidildiğinin söylenmesi tam bir fiyasko değil de nedir? Bu denli ziyaret sonrası o meskende problemlerin iktisattan de öte olduğunu bilerek çocukları oradan çıkaramamış olmak kabahat değilse bile ağır ihmaldir. Ölünce görünür olan çocuklara beş yeni isim daha ekledik bravo hepimize.
Bu haberle birlikte yalnızca ölen çocukları değil, mesleksel hassaslıkla 5 yıldır durmaksızın gebe kalmış o bayanı da düşündüm. Her 9 ayın sonunda göğsüne eklenen yeni bir bebek, çocuk yapma makinesine dönmüş genç bir bayan. Bu ve benzeri durumdaki annelerin yaşadıklarının asıl sorumlusu ‘‘en az üç çocuk’’ diye ortalara düşen iktidarın, doğan çocuklar hakkında hiçbir planlama yapmaması, beslenmesinden, sıhhate ulaşımına, eğitiminden, istihdamına ‘‘Allah rızkını verir’’ anlayışıyla devleti yönetmesidir. Suça meyilli, unsur kullanımı olduğu ima edilen bir konuta devlet 18 defa gidiyor, bunu biliyor ve ne bayana kâfi sıhhat hizmeti verebiliyor ne çocuklarına bakım imkânı. Meğer yaz boyunca yazdıklarıma dönüp bakarsanız, bunların yaşandığı ve daha da bitmeyeceği apaçık ortada. Devlet sisteminin ya da eril iktidarın üreme siyasetleri hakkında karar verici hali, bayan vücudu üzerinde bitmeyen yönetme hırsı, büyük kentlerin kırsala dönmüş mahallerinden birinde 5 çocuğu da yakar, sokakta çocuk da dilendirir, atölyelerde çocuk emekçi de çalıştırır.
Doğum denetim metotlarını anlatmayan, uygulamayan, fiyatsız ulaşımına imkan vermeyen siyasetlerden en fazla etkilenen kesim fakir ve eğitimsiz bayanlardır. En mağdur olanlar da onların çocuklarıdır. Korunma yollarından yoksun bırakılan bayanlar kürtaj hakkının yasal olmasına karşın, iktidarın fiilen devlet ve üniversite hastanelerinde bu uygulamayı yapmamasından ötürü mağdur edilmeye devam ediliyor. Kürtaj hakkına fiyatsız olarak ulaşamayan bayanlar ya büyük paralara özel kliniklerde ya da ucuza, hijyenden uzak yerlerde, hayati risk alarak istenmeyen gebeliklerini sonlandırmaktalar. Bu imkana sahip olmayan kadınlarsa doğuma zorlanmaktalar. Malum çok sayıda doğum da bayanın hayatını tehdit ediyor. Bayanı her biçimde feda eden toplum onlardan doğan bebeklere de pek insaflı davranmıyor. Ölen beş çocuğun dünyadan hangi kurallar sebebiyle göçüp gittiğine bakalım elbette. Lakin beş yıldır daima hamilelik yaşayan bir bayanın da devletin bilerek ihmal ettiği üreme siyasetleri nedeniyle bu çocukları dünyaya getirdiğini unutmayalım.
Adları birbirinden hoş beş çocuk son nefeslerinde bir ortadaydılar ve üşümediler. Onları ısıtan sonra da öldüren sobaları vardı; içini ferah tut iktidar, çocuklar üşümediler. Tek sorumlu onları öylece konutta bırakıp, o saatte konutundan çıkan anneleri ve cürüm işlediği için mahpustaki babalarıydı, sen rahat uyu iktidar. Şayet belediyeler konserlere paralar harcayıp, insanlara biraz nefes aldırmasalardı ülke bugün bu halde olmayacaktı, okullarda çöpler toplanacak, çocuklara beslenme için sandviç dağıtılabilecekti, Milli Eğitim Bakanı sen de rahat ol. Biz gereğince rahatsızız. Masallar karnı tok çocukları uyutur, biz uykusuzuz. Çocuklar uyuya uyuya büyür, fakir meskenlerinde çocuklar uyurken ölür.
İktidarda olan ve iktidarın nimetleriyle gününü gün edenler, iktidarı yerinden edemeyenler, Macbeth’in elinden asla çıkmayacak kan lekesi üzere hırsılarınızla, ihmallerinizle sebep olduğunuz ölümlerin görünmeyen izleri sizi her yerde takip etsin; uykularınızda, evlerinizde, nefesinizde, lokmanızda, kahkahanızda, dualarınızda tüm ölen temizlerin ‘ah’ları peşinizi hiç bırakmasın.
Okura Ödev: Son haftalarda hazreti Google, halktv.com.tr yayınlarına saklı sansür uyguladığı için okunurluk ve görünürlük oranlarımız rekabet kuralları hiçe sayılarak düşürüldü. Baskılara boyun eğmemek ve haber alma özgürlüğünün devamı ismine okur olarak ödeviniz, okutmaya paha bulduğunuz yazılarımı en fazla paylaşımla etkileşimini arttırmak olsun istiyorum. Okumaya ayırdığınız vakit kadar da paylaşımaya ayırırsanız şahane olmaz mı? Ortamızda o kadar hatır oluştu diye düşünüyorum. Evet, evet şöyle elden ele, o okumaz diye düşünme aşikâr olmaz, paylaş tekrar de, çok hoş. Teşekkürler. Güzel hafta sonları herkese.