Mithat Yurdakul / ANKARA – Asgari fiyatın açıklanmasıyla, çalışma hayatı ve toplumsal güvenlikle ilgili pek çok ödeme de yine belirlendi. 2025 yılında geçerli olacak minimum fiyat, brüt 26 bin 5 TL, net 22 bin 104 TL olarak açıklandı. Milyonlarca emekçi ve ailesinin yanında çalışma hayatı ve toplumsal ödeme kalemlerini etkileyen yeni minimum fiyatla birlikte şu parametrelerde değişiklik olacak…
1-) Günlük fiyat: Temelde minimum fiyat günlük belirleniyor. Bütün parametreler de minimum fiyatın günlük fiyatı üzerinden hesaplanıyor. Bu çerçevede 2025 yılı için ayın tamamında çalışmış bir çalışanın SGK’ya bildirilebileceği en düşük brüt fiyat 26 bin 5,5 TL iken, en yüksek fiyat 195 bin 41,25 TL olacak.
2-) Bağ-Kur primi: Primini kendisi ödeyen Bağ-Kur’lular için Ocak ayından itibaren en düşük aylık ödeme 8 bin 971,90 TL olacak. Primini tertipli ödeyen Bağ-Kur’lular için ise 5 puanlık teşvikle birlikte bu meblağ 7 bin 671,62 TL’ye düşecek.
3-) İsteğe bağlı prim: Sigortalı olarak çalışmayan ama isteğe bağlı sigorta kollarına prim ödeyerek çalışmadan emekli olmak isteyen bireylerin ödediği prim de aylık 8 bin 321,76 TL olacak.
4-) Mesken hizmetlisi primi: Konut hizmetlerinde 10 günden az çalışan bir kişi için prim fiyatı günlük 17,34 TL olurken, 10 gün ve daha fazla için bu meblağ 281,73 TL olacak.
5-) İşsizlik parası: İşsizlik ödeneği, işsiz kalan kişinin son dört aylık prime temel yararı üzerinden hesaplanıyor. Son dört aylık prime temel karın yüzde 40’ı işsizlik ödeneği olarak ödeniyor. Mayıs ayında işsiz kalacak bir taban fiyatlı için son dört aylık prime temel çıkar 26 bin 5,5 TL olacağı için bu fiyat üzerinden işsizlik parası hesaplanacak. Öbür yandan Ocak ayından itibaren işsizlik ödeneğinin tavanı 20 bin 646,49 TL olarak uygulanacak.
6-) GSS Primi: Sigortalı personellerin genel sıhhat sigortası (GSS) primleri patron tarafından SGK’ya aktarılırken, hiçbir toplumsal garantisi olmayan bireyler için gelir testi yaptırılıyor ve hane içerisindeki kişi başına düşen gelir minimum fiyatın üçte birinden düşük olursa GSS primleri devlet tarafından ödeniyor. Lakin gelir testi sonucu hudut aşılmışsa bu durumda primlerin sigortalıların kendisi tarafından ödenmesi gerekiyor. Bu kapsamdaki gelir hududu Ocak ayından itibaren 8 bin 668,5 TL olacak. Bu hududun üzerinde kişi başına düşen gelir bulunursa bu durumda ödenecek prim fiyatı 780,17 TL’ye yükselecek.
7-) Yurtdışı ve doğum borçlanması: Yeni yılda en düşük günlük askerlik, doğum, avukatlık stajı, doktora borçlanmaları meblağı 277.20 TL olurken, birebir kapsamda en yüksek günlük borçlanma fiyatları ise 2 bin 80 TL’ye çıkacak.
😎 Yemek fiyatı: 2025 yılı için net taban fiyat, yüzde 30’luk artışla 22.104 TL olarak belirlenirken, yemek fiyatlarının de en az yüzde 30 oranında artması bekleniyor. En az yüzde 30 artırımla birlikte günlük yemek fiyatı 243,1 TL’ye yükselecek ve aylık yemek fiyatı 6 bin 320 TL’ye çıkacak.
9-) Hasta, engelli yakını ödemesi: Hasta ya da engelli yakınına bakanlara ödenen aylık ödeme 10 bin 100 liraya yükselecek. Yüzde 40-69 mahzuru olanlara ve engelli yakınlarına ödenen aylık 3 bin 713 liraya, yüzde 70 ve üzeri mahzuru olanların aylığı da 5 bin 570 liraya yükselecek.
10-) 65 yaş aylığı: Toplumsal teminatı olmayan 65 yaş üstü vatandaşların aldığı aylık ödeme, 4 bin 652 liraya çıkacak.
Yarıya yakın taban fiyat ve yakınına çalışıyor
DİSK Araştırma Merkezi’nin datalarına nazaran, minimum fiyat civarında fiyat alanlar da dahil edildiğinde (asgari fiyatın altı ve yüzde 10 fazlası arası) 8,5 milyon emekçi, taban fiyat civarı ve altında fiyatla ömrünü sürdürüyor. 2023 yılı prestijiyle tüm özel kesim personellerinin yüzde 48,9’u taban fiyata yakın fiyatlarla geçinmeye çalışıyor.
Bakanlıktan artırım fırsatçılarına ihtar: En ağır şekilde cezalandırılacak
Ticaret Bakanlığı, asgari ücret zammını fırsat görerek, eser ve hizmet fiyatlarını fahiş seviyede artıran işletmelere ihtarda bulundu. Bakanlık açıklamasında, “Asgari fiyattaki artış oranını güya tüm maliyet işçilikmiş üzere fiyatları da birebir taban fiyat artış oranında artırmaya çalışacak olan mal ve hizmet satıcılarını bir sefer daha uyarmak istiyoruz. Birinci olarak, minimum fiyat 2025 yılı ocak ayının sonunda ödenecektir. İkinci olarak da personellik maliyeti toplam maliyetin içinde yalnızca bir kısmı oluşturmaktadır. Bu nedenle taban fiyatın artış oranını büyük bir tamahkarlıkla fiyatların artış oranına çevirmeye çalışmak isteyenleri uyarıyoruz” denildi. Ticaret ile Tarım bakanlıklarına bağlı kontrol gruplarının alanda oldukları vurgulanan açıklamada, “Vatandaşlarımızın da tamahkarlık, açgözlülük yapan işletmelerle ilgili şikayetleri olduğunda, Ticaret Bakanlığımıza bildirmelerini hassaten rica ediyoruz. Vatandaşlarımızla tüketicilerimizi mağdur etmeyi amaçlayan fahiş fiyat uygulamaları yeni ceza fiyatları üzerinden en ağır halde cezalandırılacaktır” denildi.